Toekomstbestendige bouwschillen - Klimaatrobuuste gevelrenovatie

Herbekijk het inspiratie event

Bekijk de volledige opname van het event

Downloads

• Download de presentatie:
  Energetisch verantwoord en toekomstgericht ontwerpen van een bouwschil - Manu Heytens
• Download de presentatie:
  Gevelonderzoek en projectvoorstelling van een gerealiseerde klimaat robuuste bouwschil - Robbe Verelst
• Download de presentatie:
  Prioriteiten en risico's van gevels wijzigen mee met de klimaatverandering - Nathan Van den Bossche

De architect moet in de toekomst heel anders gaan denken over klimaatrobuuste gevelrenovaties.

De rol van de bouwschil, de 4 gevels van een gebouw, is heel sterk gewijzigd. Noodzakelijk geadapteerd omwille van de verschillende klimaat wijzigingen in onze regionen. De bouwschil draagt nog altijd bij tot het gezonde binnenklimaat van een gebouw, maar moet daarnaast ook rigiditeit en flexibiliteit combineren om de natuur te houden waar hij hoort. Stormen, regenvlagen of hittegolven, onvoorspelbaar en nukkig, moeten kunnen gepareerd worden met technieken en materialen om de levensduur van het gebouw te verlengen.

Energetisch verantwoord en toekomstgericht ontwerpen van een bouwschil

“Veel meer dan vroeger is energie een ‘hot’ topic geworden,” pikt Manu Heytens van evr-architecten in. “Het klimaat heeft altijd wel een rol gespeeld maar nu is het spelbepalend. En daardoor is ook de rol van de architect in de laatste decennia heel fel gewijzigd. Wij zijn nu ‘generalisten’ geworden in plaats van bouwmeester-ontwerper in opdracht. Het zijn wij die de relatie met de aannemer, met de overheid, met de buurt moeten aangaan en onderhouden.

Het ontwerpen van de bouwschil, binnen die wereld van experten, is daarin prioritair geworden, te benaderen vanuit een geïntegreerd projectproces. Daarin hanteren we het principe van ‘design by the number’ waarin we 7 strategieën en parameters integreren in het ontwerpen van unieke geveloplossingen. Het juist in kaart brengen van deze parameters en deze tegenover elkaar te plaatsen, helpt ons om de juiste keuzes te maken in het gevelontwerp. Weet wel dat architectuur geen exacte wetenschap is maar ons dwingt om steeds andere en nieuwere keuzes te maken, veranderingen toe te passen en accenten te leggen. ”

Klimaatrobuuste gevelrenovatie volgens 'Climate responsive design'.

Energetisch verantwoord en toekomstgericht ontwerpen is een evenwichtsoefening waar een hele reeks, en vaak tegenstijdige parameters, doordacht gecombineerd moeten worden. Hergebruik van bestaande gebouwen is, in de noodzakelijke reductie van CO2-uitstoot, een belangrijke hefboom, maar maakt het vraagstuk zo mogelijk nog complexer.

“Klimaatrobuuste renovatie van de gevel gebeurt volgens het principe van ‘climate responsive design’,” vertelt Robbe Verelst van Bureau Bouwtechniek. “Dat is een energetisch functionele ontwerpmethode waarin we de natuurelementen en beschikbare lokale bronnen zo veel mogelijk integreren en gebruiken.

Op de Campus ACV-CSC-Metea in Gent hebben we al deze kennis gebundeld. Met als resultaat een bouwschil die met zoveel mogelijk passieve maatregelen, de impact van het buitenklimaat op de binnenruimte weet te beperken. Het is een volledig energetische renovatie van een verouderd complex met een nieuwbouwgedeelte. Binnen dit project heeft Bureau Bouwtechniek ingestaan voor het visueel thermisch comfort, advies rond de energieprestatie van de gevel, materiaalonderzoek en brandadvies. “

Impact van klimaatverandering op de uitdagingen en risico's van gevels

“De klimaatverandering heeft een veel grotere impact dan we denken, “voegt prof. Nathan Van Den Bossche daaraan toe. “Het heeft een impact op materialen en op gebouwniveau en die moeten we nauwlettend in de gaten houden en anticiperen. De computermodellen die we gebruiken delen de wereld op in vakjes waardoor het effect van de broeikasgassen die we uitstoten (RCP) tot op regioniveau kunnen bestudeerd worden. Die klimaatmodellen duiden vooral algemene trends en patronen aan waarop men zich kan baseren.

De wijzigende risico’s en uitdagingen voor de bouwschil die de klimaatverandering met zich meebrengt, kan verschillen van gebouw tot gebouw. De belangrijkste aandachtspunten en gevolgen voor erfgoedwoningen, kunnen verschillen met deze voor renovaties en nieuwbouwwoningen. Één van de wijzigende problemen is bijvoorbeeld die van natuur kalksteen. Vroeger werden muren zwart door de zwavel in de korstmossen terwijl we nu veel meer aan ‘vergroening’ moeten denken door algengroei, vanwege de hogere temperaturen. We moeten daar rekening mee houden in ons bouwproces.”